موضوع اصلی و مهم سازمانها و دولتها در قرن بیست و یکم میلادی، “خلق و زایندگی”، “انعطاف پذیری” و “مدیریت تغییر” است. همان طوری که جامعه از سطح کشاورزی به صنعتی و سپس به فراصنعتی و در نهایت به جامعه اطالعاتی حرکت کرده، مدیریت و چشم انداز آن نیز متحول شده است. مدیران در عصر حاضر وظایف چندبعدی و پیچیدهای دارند و باید بتوانند با آگاهی، حرکت خالقانه و بصیرت لازم، به طور کارآمد و اثربخش مدیریت نمایند. در عرصه مدیریت دولتی نیز در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، تکنولوژیکی و اطلاعاتی، دولتها بیش از پیش سعی دارند برای هماهنگسازی با تغییرات سریع و چند جانبه در جهت “تحول نظام اداری” خود اقدام نمایند. چرا که آنان به این نتیجه رسیده اند؛ ادامه روشهای گذشته پاسخگوی حل مشکالت امروز و فردا نخواهد بود. تحول اداری در کشور ایران نیز در دهههای اخیر به صورت پراکنده اما با شتاب بیشتری نسبت به گذشته دنبال شده است؛ ولی هنوز نظام اداری ایران تا رسیدن به نتیجه مطلوب و هماهنگ شدن با تغییرات محیطی و جهانی راه زیادی را در پیش دارد و داشتن مدل جامع و منسجم تحول اداری به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای نظام اداری میباشد. جلوگیری از بروز فساد و تأمین سلامت اداری یکی از مهمترین مسائل سازمان است که هر سازمانی خواهان شناخت ماهیت بروز این مسأله و از بین بردن آن میباشد. با وجود فراگیر بودن فساد، شهرداری تهران به عنوان یک سازمان عمومی و سازمانی با گستردگی جغرافیایی و خدماتی، از ابتلا به این مسأله در امان نخواهد بودسلامت گاهی در معنا و مفهوم تندرستی به کار میرود. اما بیش از آنکه سلامت با مفهوم تندرستی مورد توجه قرار گیرد، در معنای متضاد فساد به کار میرود. سلامت بیش از فقط رعایت کردن قواعد و قوانین است. قانون حدی پایین تر و یک نقطه عزیمت اخلاقی حداقلی را تدارک میبیند. خط مشی سلامت ترکیبی از سرکوب و پیشگیری را ایجاب میکند. از یک طرف یک سازمان باید اقداماتی را اگر که کار کنش به نحو نامناسبی عمل کنند انجام دهد سرکوب و از طرف دیگر، باید همه کار را برای تغییر وسوسه هایی انجام دهد که میتوانند سبب شوند خدمت گزارههای مدنی به نحو نامناسبی عمل کنند پیشگیری تقدم باید به پیشگیری داده شود. نه فقط پیشگیری موثرتر است بلکه با در نظر گرفتن همه جوانب، سرمایهگذاری بسیاری وقتها کمتر از هزینه ترمیم آسیبهای ایجاد شده از رفتار نامناسب است. سلامت اداری یک واقعیت اجتماعی است که برآیند کنشها و واکنشهای مجموع کارکنان سازمان است. سازمان سالم، سازمانی است که در مبادله اطالعات مورد اعتماد است، دارای قابلیت انعطاف و خالقیت برای ایجاد تغییرات الزم بر حسب اطالعات به دست آمده است، نسبت به اهداف سازمان، یگانگی و تعهد وجود دارد. حمایت داخلی و ترس از آزادی، تهدید را فراهم میآورد؛ زیرا تهدید به ارتباط خوب و سالم آسیب میرساند، قابلیت انعطاف را کاهش داده و به جای علاقه به کل نظام، حفاظت از خود را تحریک میکند. بزرگترین نمود و مظهر نظامهای اداری کارآمد، “سلامت اداری” است که به منزله محرکی برای حیات نظامهای سیاسی حاکم عمل میکند. سلامت اداری را میتوان نقطه مقابل فساد اداری دانست که یکی از عوامل بر هم خوردن توزیع ناعادلانه فرصتها و عدم برقراری عدالت و رفاه اجتماعی است.
ویژگیهای نظام اداری سالم:
- دستگاههای نظام اداری براساس نیازهای واقعی جامعه شکل گرفته باشند؛
- نیروی انسانی سازمانها افرادی با دانش، تعهد سازمانی و با روحیه باشند؛
- نظام ها و قوانین نظام اداری جنبه انگیزنده داشته باشند نه بازدارنده؛
- هدایت و رهبری جنبه مشارکتی داشته و قدرت اختیار توزیع شده باشد؛
- انعطاف پذیر و نسبت به محرکهای بیرونی به خوبی واکنش نشان دهد و از برخورد خشک و بوروکراتیک پرهیز کند؛